Echtscheiding

l.scheepens • February 4, 2019

De voorbereiding

Scheiden is één van de meest stressvolle gebeurtenissen in een mensenleven. Daar hebt u hulp en steun bij nodig van een betrokken advocaat/scheidingsmediator. Dit stappenplan helpt u alvast op weg en geeft overzicht.

Stap 1: Scheidingsmelding

Voor veel mensen is dit de moeilijkste stap want hoe vertel je aan je partner dat je wilt scheiden? Vertel het persoonlijk, draai er niet omheen en geef uw partner rustig de gelegenheid om te reageren. Leg uit waarom het voor u beter is om uit elkaar te gaan. Uw partner heeft tijd nodig om de klap te verwerken en na te denken over hoe het verder moet.

Als u met elkaar in gesprek blijft, kunt u vrijwel zeker ook ‘samen’ scheiden. Zoek daarbij zo snel mogelijk hulp. Een goede scheidingsadvocaat of -mediator kan u helpen met de zakelijke kant, maar ook tijdens de eerste, emotionele fase.

Stap 2: Specialistische hulp

Om te kunnen scheiden heeft u een advocaat of advocaat/scheidingsmediator nodig. Een echtscheiding wordt uitgesproken door de rechter en alleen advocaten mogen een verzoekschrift voor echtscheiding bij de rechtbank indienen. Bij mediation kiest u samen voor de begeleiding van één advocaat/scheidingsmediator. Bespreek dit met elkaar. De scheiding zonder mediation levert meestal meer strijd op en is daardoor vaak duurder en kost in ieder geval veel meer tijd. Voor een procedure op tegenspraak bij de rechtbank (zonder een eventueel hoger beroep meegerekend) moet u uitgaan van minimaal één jaar indien u ieder een eigen advocaat inschakelt om uw verzoeken en verweer in te dienen. Ook als uw partner niet wil scheiden, kunt u voorstellen om samen naar een mediator te gaan. De beslissing om te scheiden neemt u dan niet samen, maar de gevolgen ervan kunt u wellicht wel samen regelen. Een echtscheiding is immers niet tegen te houden, als één van de partners doorzet. De echtscheiding wordt door de rechtbank uitgesproken op basis van de duurzame ontwrichting van het huwelijk. Om dat vast te kunnen stellen is het voldoende dat één van de partners stelt (en daar niet op terug komt) dat er sprake is van duurzame ontwrichting. Bewijs daarvan is niet nodig en de schuldvraag wordt niet gesteld.

De volgende stappen zijn erop gericht om de juiste gegevens te verzamelen.

Stap 3: Persoonlijke gegevens

Om te kunnen scheiden heeft u allereerst de persoonlijke gegevens van u en uw partner en eventuele kinderen nodig. Noteer ook de gegevens van het huwelijk, zoals trouwdatum en -plaats. Als u een akte van huwelijkse voorwaarden heeft laten opstellen, voeg die dan bij de stukken. Is die akte er niet, dan bent u (normaal gesproken) getrouwd in gemeenschap van goederen.

Stap 4: Bezittingen en schulden

Maak een compleet overzicht van alle bezittingen en schulden van u en uw partner en verzamel de bewijsstukken hiervan. Denk bijvoorbeeld aan het eigendomsbewijs van uw huis en de notariële hypotheekakte. En aan financiële stukken als de kapitaalverzekering, lijfrentepolissen, beleggingen, bankafschriften (van spaar- en bankrekeningen) en de aangiften inkomstenbelasting van de afgelopen jaren. Verder van belang zijn bijvoorbeeld de gegevens van motorvoertuig(en) en een inboedellijst. Bedenk alvast hoe u de inboedel wilt verdelen of doe daarvoor een voorstel.

Stap 5: Alimentatie

U wilt natuurlijk graag weten hoe u er na de scheiding financieel bij komt te zitten. Mogelijk moet er kinderalimentatie of partneralimentatie worden betaald. Daarvoor is het belangrijk dat u bewijsstukken van het inkomen en de vaste lasten van u en uw partner verzamelt. Dit is ook het moment om na te denken over de toekomstige woonplannen en de financiële gevolgen hiervan: wilt u een huis kopen of juist huren? Wilt u misschien uw partner uitkopen, zodat u de eigen woning op naam krijgt?

Stap 6: Pensioen

Een scheiding kan ook gevolgen hebben voor uw pensioen. Om dat te kunnen bepalen, zijn bewijsstukken nodig van alle door u en uw partner opgebouwde pensioenaanspraken. Heeft u bij meer werkgevers gewerkt? Dan heeft u soms bij meer pensioenverzekeraars pensioen opgebouwd.Via www.mijnpensioenoverzicht.nl kunt u een overzicht krijgen van de door u opgebouwde pensioenrechten. U hebt daarvoor wel een DigiD nodig.Bent u directeur-grootaandeelhouder en heeft u pensioen in eigen beheer opgebouwd? Verzamel dan de pensioenbrief en de laatste overzichten die door de accountant zijn gebruikt voor de jaarstukken. Meer informatie over pensioen bij scheiding vindt u op www.pensioenkijker.nl.

Stap 7: Ouderschapsplan

Heeft u kinderen? Dan zijn u en uw partner wettelijk verplicht een ouderschapsplan te maken. Dit ouderschapsplan wordt samen met het verzoek tot scheiding bij de rechtbank ingediend. In dit plan legt u samen onder meer afspraken vast over:

  • de manier waarop u de zorg- en opvoedtaken verdeelt en/of het recht en de verplichting tot omgang vormgeeft
  • de manier waarop u elkaar informeert en raadpleegt over belangrijke gebeurtenissen voor de kinderen en over het vermogen van de minderjarige kinderen
  • de kosten van de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen

De wetgever wil dat u de kinderen betrekt bij het maken van het ouderschapsplan. Het gaat dan vooral om afspraken waar ze direct zelf mee te maken krijgen. Dat betekent niet dat u als ouders verplicht bent om altijd hun voorkeur te volgen, maar wel dat u er rekening mee houdt. De advocaat of advocaat/scheidingsmediator zal dit met u bespreken. Hoe meer u van tevoren nadenkt over de manier waarop u met de kinderen wilt omgaan, hoe beter het is.

Het vervolg

Met al deze informatie kan een advocaat of advocaat/scheidingsmediator u door de scheiding heen helpen. Hoe meer afspraken u en uw partner samen maken, hoe sneller de procedure verloopt. Lukt het om overal samen afspraken over te maken, dan is de scheiding bij de rechtbank slechts een formaliteit en binnen enkele weken een feit. Lukt dat niet dan kunt u niet meer doen dan zoveel mogelijk gegevens te verzamelen en deze aan de advocaat te overhandigen. De advocaat kan zelf geen gegevens opvragen bij de belastingdienst of andere instanties. De rechtbank gaat ook niet zelf op onderzoek uit en oordeelt over de stukken die worden aangeleverd. De hoofdregel is: wie stelt moet bewijzen. Zo zal het ontbreken van draagkracht in het geval om alimentatie wordt verzocht, moeten worden aangetoond met bewijsstukken omtrent het inkomen.

Een aantal praktische zaken regelt u zelf. Het is altijd verstandig om u op tijd in te schijven als woningzoekende.U kunt alvast een eigen bankrekening openen.De contracten die u hebt lopen, bijvoorbeeld een telefoonabonnement of een risicoverzekering wilt u ook in beeld hebben. Sommigen daarvan wilt u misschien voort zetten, anderen wilt u misschien liever opzeggen. Dat soort zaken regelt u zelf. Wel is het goed om dit altijd met uw partner te bespreken. Uw acties kunnen immers gevolgen hebben voor uw partner en als die plotsklaps voor een verrassing komt te staan, zoals bijvoorbeeld een geblokkeerde bankrekening, volgt er meestal een onaangename tegenreactie. Indien u het gevoel hebt dat het nodig is om een bankrekening te blokkeren, is het de hoogste tijd om (eerst) een advocaat te raadplegen of samen een scheidingsmediator in te schakelen. De scheidingsmediator kan er ook voor zorgen dat er voorlopige afspraken worden gemaakt.

verjaring vergoedingsrecht bij samenwoners

By l.scheepens • December 16, 2025
Heb je recht op vergoeding als je meer hebt ingebracht bij de aankoop van een woning?
detective

kosten detective te verhalen op ex?

By l.scheepens • November 14, 2025
De kosten voor het inschakelen van een detective/recherchebureau kunnen behoorlijk oplopen. Dat doe je dus eigenlijk alleen maar als er iets mee te winnen valt. In het kader van de alimentatieverplichting kan het inschakelen van een detective winst opleveren. Volgens artikel 1:160 BW vervalt het recht op partneralimentatie niet alleen als er sprake is van hertrouwen van de alimentatiegerechtigde, maar ook als die gaat samenwonen als ware zij/hij gehuwd. Dat laatste wordt niet snel toegegeven. En als het niet wordt erkend dan moet dat door degene die stelt dat er sprake is van samenwonen worden bewezen. Daartoe kan een rapport van een recherchebureau dienen. In een zaak die diende bij de rechtbank Gelderland had de man om vaststelling van partneralimentatie gevraagd. De vrouw beriep zich op artikel 1:160 BW. Volgens haar woonde de man sinds het uiteengaan van partijen samen met zijn nieuwe partner X als waren zij gehuwd. Ter onderbouwing van die stelling heeft de vrouw een rechercherapport van [detectivebureau] overgelegd. De vrouw verzocht de rechtbank het verzoek van haar ex af te wijzen en hem te veroordelen in de kosten van het rechercherapport ad (afgerond) € 13.000. De man erkende dat hij een duurzame affectieve relatie had met X maar niet dat hij zou samenwonen. Hij bracht naar voren dat X een eigen huis had en hij ook. De rechtbank overweegt als volgt. Bij de invulling van het vereiste samenwonen moet aansluiting worden gezocht bij de moderne maatschappij. Het feit dat de man en X beiden nog een eigen woning aanhouden, hoeft op zichzelf niet uit te sluiten dat sprake is van samenleven als gehuwden (HR 19 november 2004, ECLI:NL:HR:2004:AQ7380 ). Voor het aannemen van samenwoning moet wel duidelijk zijn dat het zwaartepunt van het verblijf in één van de twee woningen ligt, dan wel dat betrokkenen het grootste deel van de tijd bij elkaar doorbrengen, wisselend in de ene en de andere woning. Uit het overgelegde rechercherapport blijkt dat de man en X gedurende de gehele observatieperiode in de woning van de man aanwezig waren, zowel samen als afzonderlijk van elkaar. Zij hebben elkaars huissleutel, doen samen boodschappen, gaan samen winkelen, rijden samen in de auto van de man en hebben samen de tuin versierd met kerstverlichting. De man heeft slechts in het algemeen betwist dat hij samenwoont en aangevoerd dat het rechercherapport ‘niet deugt’ en jegens hem ‘onrechtmatig’ is. Het lag echter op zijn weg om hetgeen door de vrouw gemotiveerd is gesteld in voldoende mate te betwisten. De man heeft geen enkel inzicht gegeven in hoe hij en X het leven met elkaar vormgeven, zoals inzicht in hoe vaak zij wel of niet bij elkaar zijn. De man heeft geen stukken overgelegd waaruit blijkt dat hij en X allebei beschikken over een eigen woning, zoals afschriften van bankrekeningen waaruit blijkt dat zij ieder hun eigen woonkosten betalen, of de jaarafrekeningen van het stroom- en gasverbruik in beide woningen sinds december 2022. Ook heeft de man geen financiële stukken overgelegd waaruit blijkt dat hij niet samenwoont, zoals een uitkeringsspecificatie waaruit zou blijken dat hij een AOW-uitkering krijgt voor een alleenstaande. Voorts had het op de weg van de man gelegen om de stelling dat er sprake is van een gemeenschappelijke huishouding voldoende te betwisten, door te stellen - en zo nodig te onderbouwen - dat hij voor eigen rekening boodschappen doet. De rechtbank concludeert dat de man met X samenwoont als ware hij gehuwd in de zin van artikel 1:160 BW. De rechtbank acht bewezen dat de samenwoning in ieder geval sinds december 2022 bestond, omdat dit niet voldoende is betwist. Dat betekent dat de eventuele aanspraak van de man op een partnerbijdrage al was geëindigd op het moment dat hij het verzoekschrift tot vaststelling van partneralimentatie indiende. De rechtbank wijst het verzoek van de man af. Op grond van artikel 6:96 lid 2 sub b BW kunnen de kosten voor het inschakelen van een detectivebureau voor vergoeding in aanmerking komen. Daarvoor is vereist, zo volgt uit vast jurisprudentie, dat (1) een sine qua non-verband bestaat tussen de aansprakelijkheid scheppende gebeurtenis en de kosten, (2) de kosten in zodanig verband staan met die gebeurtenis dat zij, mede gezien de aard van de aansprakelijkheid en de schade, aan de aansprakelijke persoon kunnen worden toegerekend, (3) het redelijk was om in verband met een onderzoek naar de mogelijke gevolgen van die gebeurtenis deskundige bijstand in te roepen en (4) de daartoe gemaakte kosten redelijk zijn. Volgens de rechtbank is hier aan deze voorwaarden voldaan. Immers, indien de man niet was gaan samenwonen met X als ware hij gehuwd en vervolgens een verzoek tot partneralimentatie had ingediend, dan had de vrouw het detectivebureau niet ingeschakeld. De kosten daarvan staan in zodanig verband met de samenwoning van de man, dat deze aan hem kunnen worden toegerekend, die geen melding heeft gemaakt van de samenwoning. Gelet op de zware stelplicht en bewijslast die in het kader van artikel 1:160 BW op de vrouw rust, was het redelijk om deskundige bijstand in te roepen. Voorts acht de rechtbank de door de vrouw aangetoonde kosten van het detectivebureau redelijk, gelet op de omvang van het onderzoek en het rapport. Nu de vrouw deze kosten genoegzaam heeft aangetoond met gespecificeerde nota's, wijst de rechtbank het verzochte bedrag toe. Rechtbank Gelderland 20 oktober 2025, ECLI:NL:RBGEL:2025:8769

Recht op partneralimentatie bij een parttime dienstverband

By l.scheepens • September 22, 2025
Ben je verplicht om meer te gaan werken als je parttime werkt en je wilt aanspraak maken op partneralimentatie?

Alimentatie na verdeling aandelen onderneming

By l.scheepens • September 18, 2025
Moet bij de vaststelling van alimentatie rekening worden gehouden met dividend als inkomen wanneer de aandelen zijn overgenomen tegen betaling van een vergoeding

Het belang van een duidelijk convenant en nakomen van de afspraken

By l.scheepens • September 10, 2025
wat als je afspraken maakt in een convenant en deze worden niet nagekomen?

Nadelen mediation

By l.scheepens • September 9, 2025
Zitten er ook nadelen aan mediation? Wie schakel je het beste in als je wilt scheiden? een echtscheidingsadvocaat of een mediator? Wat zijn de verschillen tussen een advocaat en een mediator en waar moet je op letten?

Redenen om te kiezen voor mediation

By l.scheepens • September 5, 2025
Wat zijn de voordelen van mediation ten opzichte van de echtscheidingsprocedure bij de rechtbank?

vergoedingsrechten bij alsof-beding

By l.scheepens • September 2, 2025
Een alsof-beding is een finaal verrekenbeding waarbij echtgenoten zich verplichten om bij einde huwelijk af te rekenen alsof ze in gemeenschap van goederen waren gehuwd. Het is een huwelijkse voorwaarde die ervoor zorgt dat partijen ieder recht hebben op de helft van de totale waarde van bezittingen minus schulden. Er vindt dus verrekening plaats, in geld. Geen verdeling. Er verandert niets in de eigendom. En toch kunnen ook hier vergoedingsrechten ontstaan, zoals die ook kunnen ontstaan wanneer partijen in gemeenschap van goederen zijn gehuwd. Bij de algehele gemeenschap kan er immers ook sprake zijn van privévermogen. Denk bijvoorbeeld aan de schenking onder uitsluitingsclausule die niet in de gemeenschap valt. Zo kwam het Gerechtshof Amsterdam op 4 februari 2025 tot het oordeel dat er een vergoedingsrecht ontstaat wanneer er investeringen zijn gedaan met vermogen dat niet tot het te verrekenen vermogen behoort. Partijen waren met elkaar gehuwd onder huwelijkse voorwaarden. Zij hadden iedere gemeenschap van goederen uitgesloten en overeengekomen dat zij bij het einde van hun huwelijk hun vermogens met elkaar zullen verrekenen alsof zij in de wettelijke algehele gemeenschap van goederen waren gehuwd. Een aantal goederen waren van die verrekening uitgesloten. De man wil een aantal investeringen die hij heeft gedaan in de woningen van partijen vergoed krijgen. Het hof overweegt dat de vraag of partijen door voor de verrekening aan te sluiten bij de regels voor de wettelijke gemeenschap van goederen, ook hebben beoogd vergoedingsrechten in het leven te roepen, een kwestie is van uitleg van de huwelijkse voorwaarden (Hoge Raad 7 oktober 2022, ECLI:NL:HR:2022:1389). In beide gevallen geldt echter dat pas een vergoedingsrecht ontstaat wanneer de investeringen die zijn gedaan, door hem zijn gedaan met vermogen dat niet tot het te verrekenen vermogen behoort. De man moet stellen en onderbouwen dat hij de investeringen uit niet te verrekenen vermogen heeft betaald. Omdat de man er niet in slaagt zijn investeringen aan te tonen worden de door hem verzochte vergoedingen door het hof afgewezen. De uitspraak van het hof Amsterdam is terug te vinden onder kenmerk: ECLI:NL:GHAMS:2025:496 .

rangorde kinderalimentatie

By l.scheepens • August 5, 2025
Gaat de alimentatie voor een minderjarig kind voor op de bijdrage voor een meerderjarig kind?

Halvering voor-huwelijks vermogen

By l.scheepens • August 2, 2025
de investering in de gemeenschappelijke woning halveert na het huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen
meer blogs