Wijziging van kinderalimentatie
effect niet-wijzigingsbeding
In een andere blog heb ik aandacht besteed aan de uitspraak van de Hoge Raad van 1 november 2019 aangaande het niet-wijzigingsbeding met betrekking tot kinderalimentatie. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft bij beschikking van 26 mei 2020 uitspraak gedaan met verwijzing naar de uitspraak van de Hoge Raad.
In deze zaak was om wijziging van de kinderalimentatie gevraagd op grond van een wijziging vande financiëleomstandigheden. In het door partijen overeengekomen (en door de rechtbank bij echtscheidingsbeschikking bekrachtigde) ouderschapsplan waren partijen een bijdrage ten laste van vader overeengekomen met de uitdrukkelijke vermelding dat de alimentatieregeling niet bij rechterlijke uitspraak zou kunnen worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden.
De vrouw vroeg om verhoging van de kinderalimentatie.De man voert in zijn beroepschrift aan dat uit het door partijen overeengekomen ouderschapsplan blijkt dat de alimentatieregeling niet bij rechterlijke uitspraak kan worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden.
Het hof stelt, in navolging van HR 1 november 2019, ECLI:NL:HR:2019:1689, het volgende voorop. Op grond van artikel 1:404 lid 1 BW zijn ouders verplicht naar draagkracht te voorzien in de kosten van verzorging en opvoeding van hun minderjarige kinderen.
De contractsvrijheid van ouders bij afspraken over kinderalimentatie wordt begrensd door de dwingendrechtelijke regel dat de kinderalimentatie ten minste moet voldoen aan de wettelijke maatstaven. De rechter oordeelt over de afspraken tussen de ouders zelfstandig met inachtneming van de wettelijke maatstaven, zonder gebonden te zijn aan hetgeen de ouders onderling over de kinderalimentatie zijn overeengekomen.
In deze zaak is de kinderalimentatie vastgesteld bij overeenkomst tussen de ouders. Wijziging van die overeenkomst is op grond van artikel 1:401 BW onder meer mogelijk als zij door wijziging van omstandigheden ophoudt aan de wettelijke maatstaven te voldoen (lid 1). Wanneer is vastgesteld dat de wijzigingsgrond zich voordoet, geldt dat de rechter zelfstandig oordeelt over de kinderalimentatie met inachtneming van de wettelijke maatstaven, zonder gebonden te zijn aan hetgeen de ouders onderling over die kinderalimentatie zijn overeengekomen. Omdat tussen partijen niet in geschil is dat sprake is van een wijzigingsgrond, zal het hof aan de hand van de regels omtrent behoefte en draagkracht beoordelen in hoeverre sprake is van een rechtens relevante wijziging van omstandigheden die een aanpassing van de geldende alimentatie rechtvaardigt. Vervolgens stelt het hof de kinderalimentatie vast op een hoger bedrag.
De kinderen mogen dus geen verhoging van de bijdrage mislopen doordat de ouders een niet-wijzigingsbeding zijn overeengekomen in het ouderschapsplan. Als de financiële omstandigheden aan de zijde van de onderhoudsplichtige zich verbeteren, kan zonder meer, ondanks een niet-wijzigingsbeding, om verhoging van de kinderalimentatie worden gevraagd. Als het gaat om een verslechtering van de financiële omstandigheden zal het afhankelijk zijn van alle te wegen omstandigheden of een bijdrage wordt verlaagd.
De uitspraak van het hof is terug te vinden op www.rechtspraak.nl
onder kenmerk ECLI:NL:GHARL:2020:4163.
