Koude uitsluiting en natuurlijke verbintenis

Partijen waren op huwelijkse voorwaarden (koude uitsluiting) met elkaar gehuwd en gezamenlijk eigenaar van een woning. Bij de echtscheiding verzoekt de man de rechtbank het aandeel van de vrouw in de woning aan hem toe te delen, zonder verrekening van enige overwaarde in verband met de door hem verrichte investeringen uit privévermogen.
Voor de rechtbank staat vast dat de woning is aangekocht met privévermogen van de man. Naar het oordeel van de rechtbank is echter tevens vast komen te staan dat de man met deze investeringen de bedoeling heeft gehad om te voldoen aan een natuurlijke verbintenis jegens de vrouw als bedoeld in artikel 6:3 lid 2 sub b BW. De rechtbank overweegt:
De beoordeling of de man heeft voldaan aan een natuurlijke verbintenis, dient naar objectieve maatstaven plaats te vinden. In het algemeen kan naar maatschappelijke opvattingen de aankoop van een woning op naam van beide partijen met 100% financiering uit privévermogen van de man als een objectieve aanwijzing worden beschouwd dat de man daarmee wilde voldoen aan een natuurlijke verbintenis jegens de vrouw. Daarbij moet ook gekeken worden naar de andere omstandigheden van het geval, waaronder de wederzijdse welstand en behoefte van partijen.
Partijen hebben gekozen voor huwelijkse voorwaarden waarbij elke gemeenschap tussen partijen werd uitgesloten en ook de mogelijkheid werd uitgesloten dat partijen gedurende het huwelijk overgespaarde inkomsten zou verrekenen. Ook pensioenverevening tussen partijen is uitgesloten. Investeringen uit het privévermogen van de ene partij ten bate van de andere partij zouden een vergoedingsrecht opleveren voor de ander. Vast staat dat de vrouw bij aanvang van het huwelijk geen vermogen had en een minimaal inkomen genoot, en dat de man een goed inkomen had dat samenhing met zijn intensieve werk op een booreiland in Nigeria. De vrouw is kort na het huwelijk volledig gestopt met werken en naar Nigeria afgereisd. Vanaf 2014 woonde zij met de kinderen in Nederland en leefden partijen min of meer gescheiden levens, waarbij de man gedurende langere perioden meer dan fulltime aan het werk was in Nigeria en de vrouw fulltime de zorg voor de kinderen droeg. Het resultaat van de keuzes van partijen is dat de man zich heeft kunnen wijden aan zijn werk en met zijn relatief hoge inkomen investeringen heeft kunnen doen in privévermogen, terwijl de vrouw de zorg voor de kinderen droeg en (behalve het aandeel in de gemeenschappelijk gekochte woning) geen enkel substantieel vermogen heeft gegenereerd en ook geen pensioenvoorziening heeft opgebouwd. Partijen hadden voor ogen dat zij vroeg konden gaan rentenieren. Deze omstandigheden geven voldoende grond om te kunnen concluderen dat de financiering van de gemeenschappelijke woning uit privévermogen van de man, ook naar maatschappelijke opvattingen, zijn verricht door de man uit hoofde van een natuurlijke verbintenis. De man heeft dit bovendien expliciet erkend in zijn e-mail van 28 april 2018, waarin hij meedeelde dat de vrouw kon rekenen op een substantieel bedrag aan vermogen uit de gezamenlijke woning en een hoog bedrag aan partneralimentatie bij het eindigen van het huwelijk.
De man krijgt de woning toebedeeld, maar de vrouw ontvangt een vergoeding voor haar aandeel in de overwaarde van de woning, omdat aan de man op grond van het bestaan van de natuurlijke verbintenis geen vergoeding toekomt wegens de door hem uit privévermogen gedane investeringen in de woning.

De uitspraak is terug te vinden op kenmerk: ECLI:NL:RBAMS:2022:8078